Το πλήθος των εγκλημάτων μεταβάλλεται με το πέρασμα των εποχών. Είναι λογικό. Δεν αλλάζουν όμως μόνο οι αριθμοί, οι λεγόμενοι δείκτες, που στατιστικά εκτός από το ποσοστό της εγκληματικότητας, δείχνουν κι εκείνο του «πανικού» που θα επακολουθήσει, ειδικά αν παρουσιαστούν αυξημένοι. Αλλάζει και η φύση της παραβατικότητας. Το έγκλημα μπορεί να έχει τις ρίζες του σε αμετακίνητες ψυχικές ιδιότητες, αλλά η εκδήλωσή του, τις περισσότερες φορές, είναι αποτέλεσμα κοινωνικών αιτιών. Εξαίρεση βέβαια αποτελούν –και θα αποτελούν πάντα- τα εγκλήματα πάθους καθώς κι εκείνα που οι δράστες τους είναι άτομα με βαριές ψυχιατρικές παθήσεις, λόγω του ανεξέλεγκτου της συμπεριφοράς.
Με κάθε αλλαγή λοιπόν του ιστορικού σκηνικού, πολιτικού, κοινωνικού, οικονομικού, αυτομάτως αλλάζει και το τοπίο, το είδος, των εγκληματικών πράξεων. Οι λόγοι πολλοί, από την κοινωνική αδικία ενός κόσμου που πέρασε στο στάδιο της αφθονίας αλλά με άνιση κατανομή του πλούτου, ως την άρνηση της διαφορετικότητας σε φυλετικό, θρησκευτικό ή οποιοδήποτε άλλο επίπεδο, με τη δημιουργία διαφόρων γκέτο και την προσπάθεια επιβολής τους.
Όσoν αφορά τα του «οίκου» μας; Τη μεγαλύτερη αύξηση, σύμφωνα με έρευνα της ΕΛ.ΑΣ. για το πρώτο εξάμηνο του 2008, παρουσίασαν τα εγκλήματα από δράστες με οικονομική στέρηση και ανέχεια. Ο κ. Πανούσης μάλιστα, καθηγητής εγκληματολογίας στο πανεπιστήμιο της Αθήνας, σε δήλωσή του αναφέρει «Το έγκλημα που έχει σχέση με την οικονομική κατάσταση του κόσμου, ληστείες, κλοπές και διαρρήξεις, πράγματι παρουσιάζει αύξηση. Μια ερμηνεία είναι ότι πρόκειται για εγκλήματα επιβίωσης, για ανθρώπους που κλέβουν διότι δε μπορούν να ζήσουν διαφορετικά. Η άλλη, επίσης σημαντική, είναι ότι έχουν αυξηθεί τα κυκλώματα της μαφίας. Κάτι που έχει λάβει χώρα σε μεγάλο βαθμό τα δύο τελευταία έτη».
Αύξηση επίσης φαίνεται να παρουσιάζουν και οι καθημερινές μικροκλοπές του δρόμου, σε κινητά, πορτοφόλια, τσάντες και ότι άλλο μπορεί να περιέχει αυτό το αξιοζήλευτο «κάτι παραπάνω» του διπλανού. Αντίθετα μείωση παρουσίασαν οι ανθρωποκτονίες και οι βαριές εγκληματικές πράξεις, σε σύγκριση με τα αντίστοιχα περσινά, αλλά και παλαιότερα δεδομένα.
Το αειφόρο βέβαια ερώτημα, μετά τις αλήθειες των δεικτών, είναι τι γίνεται με την τιμωρία της παραβατικής συμπεριφοράς. Όλοι οι θύτες, είτε πρόκειται για ασθενείς χρήστες τοξικών ουσιών, είτε για ανήλικους, είτε για κάθε άλλο τύπο εγκληματία, τιμωρούνται με εγκλεισμό στα σωφρονιστικά ιδρύματα. Σε ποιο βαθμό βέβαια αυτό περιορίζει το πρόβλημα; Απλά δεν το περιορίζει. Ο Ρώσος συγγραφέας Φ. Ντοστογιέφσκι υποστήριζε ότι «το έγκλημα δεν πρέπει να κρίνεται με τις καθιερωμένες θεωρίες. Η φιλοσοφία του είναι κάπως περισσότερο πολύπλοκη από ότι νομίζεται. Έχει αναγνωρισθεί πως ούτε η φυλακή, ούτε η απειλή της κρεμάλας, ούτε οποιοσδήποτε άλλος τρόπος εξαναγκασμού μπορούν να θεραπεύσουν τον εγκληματία».
Η σύγχρονη επιστημονική κοινότητα συμφωνεί και υποστηρίζει ότι η φυλακή δεν είναι η λύση. Δε μειώνει την παραβατικότητα, οι κρατούμενοι συνεχίζουν να δρουν παράνομα, ακόμα και κατά τη διάρκεια της τιμωρίας τους και φυσικά, επιστρέφουν στην εγκληματική δράση ακόμα και μετά την έκτιση των ποινών τους. Η ίδια η κοινωνία άλλωστε δύσκολα αποδέχεται ανθρώπους, που αν και μετανιωμένοι, φέρουν το «στίγμα» της αποφυλάκισης, οπότε πάλι ένας μονόδρομος ανοίγεται μπροστά. Λύσεις που θα βελτίωναν την κατάσταση υπάρχουν. Απλά απαιτούν την αλλαγή στον τρόπο σκέψης του παραδειγματισμού.
Με κάθε αλλαγή λοιπόν του ιστορικού σκηνικού, πολιτικού, κοινωνικού, οικονομικού, αυτομάτως αλλάζει και το τοπίο, το είδος, των εγκληματικών πράξεων. Οι λόγοι πολλοί, από την κοινωνική αδικία ενός κόσμου που πέρασε στο στάδιο της αφθονίας αλλά με άνιση κατανομή του πλούτου, ως την άρνηση της διαφορετικότητας σε φυλετικό, θρησκευτικό ή οποιοδήποτε άλλο επίπεδο, με τη δημιουργία διαφόρων γκέτο και την προσπάθεια επιβολής τους.
Όσoν αφορά τα του «οίκου» μας; Τη μεγαλύτερη αύξηση, σύμφωνα με έρευνα της ΕΛ.ΑΣ. για το πρώτο εξάμηνο του 2008, παρουσίασαν τα εγκλήματα από δράστες με οικονομική στέρηση και ανέχεια. Ο κ. Πανούσης μάλιστα, καθηγητής εγκληματολογίας στο πανεπιστήμιο της Αθήνας, σε δήλωσή του αναφέρει «Το έγκλημα που έχει σχέση με την οικονομική κατάσταση του κόσμου, ληστείες, κλοπές και διαρρήξεις, πράγματι παρουσιάζει αύξηση. Μια ερμηνεία είναι ότι πρόκειται για εγκλήματα επιβίωσης, για ανθρώπους που κλέβουν διότι δε μπορούν να ζήσουν διαφορετικά. Η άλλη, επίσης σημαντική, είναι ότι έχουν αυξηθεί τα κυκλώματα της μαφίας. Κάτι που έχει λάβει χώρα σε μεγάλο βαθμό τα δύο τελευταία έτη».
Αύξηση επίσης φαίνεται να παρουσιάζουν και οι καθημερινές μικροκλοπές του δρόμου, σε κινητά, πορτοφόλια, τσάντες και ότι άλλο μπορεί να περιέχει αυτό το αξιοζήλευτο «κάτι παραπάνω» του διπλανού. Αντίθετα μείωση παρουσίασαν οι ανθρωποκτονίες και οι βαριές εγκληματικές πράξεις, σε σύγκριση με τα αντίστοιχα περσινά, αλλά και παλαιότερα δεδομένα.
Το αειφόρο βέβαια ερώτημα, μετά τις αλήθειες των δεικτών, είναι τι γίνεται με την τιμωρία της παραβατικής συμπεριφοράς. Όλοι οι θύτες, είτε πρόκειται για ασθενείς χρήστες τοξικών ουσιών, είτε για ανήλικους, είτε για κάθε άλλο τύπο εγκληματία, τιμωρούνται με εγκλεισμό στα σωφρονιστικά ιδρύματα. Σε ποιο βαθμό βέβαια αυτό περιορίζει το πρόβλημα; Απλά δεν το περιορίζει. Ο Ρώσος συγγραφέας Φ. Ντοστογιέφσκι υποστήριζε ότι «το έγκλημα δεν πρέπει να κρίνεται με τις καθιερωμένες θεωρίες. Η φιλοσοφία του είναι κάπως περισσότερο πολύπλοκη από ότι νομίζεται. Έχει αναγνωρισθεί πως ούτε η φυλακή, ούτε η απειλή της κρεμάλας, ούτε οποιοσδήποτε άλλος τρόπος εξαναγκασμού μπορούν να θεραπεύσουν τον εγκληματία».
Η σύγχρονη επιστημονική κοινότητα συμφωνεί και υποστηρίζει ότι η φυλακή δεν είναι η λύση. Δε μειώνει την παραβατικότητα, οι κρατούμενοι συνεχίζουν να δρουν παράνομα, ακόμα και κατά τη διάρκεια της τιμωρίας τους και φυσικά, επιστρέφουν στην εγκληματική δράση ακόμα και μετά την έκτιση των ποινών τους. Η ίδια η κοινωνία άλλωστε δύσκολα αποδέχεται ανθρώπους, που αν και μετανιωμένοι, φέρουν το «στίγμα» της αποφυλάκισης, οπότε πάλι ένας μονόδρομος ανοίγεται μπροστά. Λύσεις που θα βελτίωναν την κατάσταση υπάρχουν. Απλά απαιτούν την αλλαγή στον τρόπο σκέψης του παραδειγματισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου